Overzicht
Een belangrijk symptoom van endometriose is chronische pijn. De pijn is vooral sterk tijdens de eisprong en menstruatie.
Symptomen kunnen onder meer zijn: ernstige krampen, pijn tijdens het vrijen, zeer strakke bekkenbodemspieren en ongemak bij stoelgang en plassen, onder andere. Deze symptomen kunnen ook het dagelijks leven verstoren.
Er is geen remedie voor endometriose, maar behandelingen kunnen helpen. De effectiviteit van verschillende behandelingen verschilt van persoon tot persoon. Het doel is om de pijn van de aandoening te stoppen of te verbeteren. Lees verder voor meer informatie over specifieke behandelingsopties die kunnen helpen.
Pijnstillende medicatie
Zowel voorgeschreven als vrij verkrijgbare pijnstillers kunnen een optie zijn voor endometriose. Voor matige tot ernstige endometriose vinden veel vrouwen dat vrij verkrijgbare pijnstillers niet sterk genoeg zijn om de pijn aan te pakken. U kunt met uw arts praten over de beste keuze voor u, op basis van uw symptomen.
De meest voorkomende pijnstillers voor endometriose zijn niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's). Over-the-counter NSAID's omvatten ibuprofen, aspirine en naproxen. NSAID's op recept zijn ook beschikbaar.
NSAID's werken bij endometriosepijn door de ontwikkeling van prostaglandines, een soort biologische verbinding die in uw lichaam wordt geproduceerd, te blokkeren. Prostaglandinen veroorzaken de pijn, zwelling en ontsteking die veel vrouwen met endometriose tijdens hun menstruatie ervaren.
De vangst? Om ervoor te zorgen dat NSAID's het meest effectief zijn, moeten ze worden ingenomen voordat het lichaam deze pijnveroorzakende verbindingen gaat produceren.
Als u NSAID's gebruikt voor endometriose, probeer ze dan ten minste 24 tot 48 uur voordat u begint te ovuleren en vóór de eerste dag van uw menstruatie te beginnen. Dit geeft de medicatie de tijd om de ontwikkeling van prostaglandines in uw lichaam te blokkeren. Als uw menstruatie onregelmatig of een beetje onvoorspelbaar is, kan uw arts voorstellen om de hele week voorafgaand aan uw menstruatie pijnstillers te nemen.
Dezelfde medicijnen werken niet voor iedereen. Uw arts kan u aanraden om verschillende NSAID's te proberen - of een combinatie van NSAID's en andere therapieën - om verlichting te krijgen.Sommige NSAID's mogen niet worden gecombineerd met andere medicijnen. Overleg met uw arts voordat u met nieuwe medicatie begint.
Hormoontherapie
Hormoontherapie behandelt de pijn van endometriose door hormonale pieken tijdens uw menstruatiecyclus te beheersen. Het kan de menstruatie helemaal verminderen of stoppen. Het is over het algemeen geen optie als u probeert zwanger te worden.
De hormonen die uw lichaam afgeeft rond de eisprong en uw menstruatie, zorgen er meestal voor dat de symptomen van endometriose verergeren. Dit kan leiden tot littekens in het bekken of het verdikken van bestaande littekens. Het doel van hormoontherapie is om nieuwe of extra littekens te voorkomen door uw hormoonspiegel op peil te houden.
Soorten hormonale therapie voor endometriose zijn onder meer:
Hormonale anticonceptie
Gecombineerde anticonceptiepillen worden sinds de jaren vijftig gebruikt om endometriose te behandelen. Ze worden als een steunpilaar van de behandeling beschouwd. Andere vormen van anticonceptie, zoals het hormonale spiraaltje, vaginale ringen of pleisters, worden ook vaak voorgeschreven.
Als u kiest voor een oraal anticonceptiemiddel, kan uw arts u aanraden de pil continu in te nemen. Dit betekent dat je helemaal geen menstruatie hebt, samen met de pijn die daarmee gepaard gaat. Het is veilig om uw menstruatie enkele maanden (of zelfs jaren) over te slaan.
Gonadotropine-releasing hormone (Gn-RH) agonisten en antagonisten
Gn-RH brengt het lichaam in wezen in een kunstmatige menopauze. Het verlaagt de oestrogeenspiegels en stopt de ovulatie en menstruatie. Dit kan op zijn beurt helpen bij het verdunnen van endometriale littekens.
Hoewel ze effectief zijn, kunnen Gn-RH-agonisten en -antagonisten ernstige bijwerkingen hebben in de menopauze, zoals verlies van botdichtheid, vaginale droogheid en opvliegers. Deze medicijnen zijn verkrijgbaar via injectie, neusspray en dagelijkse pil.
Progestin-therapie
Aangenomen wordt dat progestagenen de symptomen van endometriose verminderen door littekens in het endometrium te vertragen. Uw gynaecoloog kan een progestageen spiraaltje, injectie of pil aanbevelen om uw symptomen beter te beheersen.
Hormonale therapieën kunnen buitengewoon effectief zijn bij het verminderen van de symptomen van endometriose en pijn. Maar het is belangrijk om te onthouden dat uw symptomen kunnen terugkeren als u uw hormoontherapie op elk moment stopt.
Chirurgie
Een operatie voor endometriose behandelt de aandoening door de endometriale laesies te verwijderen die een bron van pijn zijn. Er zijn verschillende soorten operaties die kunnen worden gebruikt. De Endometriosis Foundation of America is van mening dat laparoscopische excisiechirurgie de gouden standaard is voor chirurgische endometriosebehandeling.
Laparoscopische excisiechirurgie wordt vaak omschreven als 'conservatief'. Dit betekent dat het doel is om gezond weefsel te behouden en endometriale laesies te verwijderen.
Een recensie uit 2016 in het tijdschrift Women’s Health merkt op dat chirurgie effectief kan zijn bij het verminderen van de pijn van endometriose. Een studie uit 2018 bij BMJ meldde dat laparoscopische excisiechirurgie effectief bekkenpijn en darmgerelateerde symptomen behandelde. De operatie verbeterde ook de algehele kwaliteit van leven van vrouwen met endometriose. De BMJ-studie omvatte meer dan 4.000 deelnemers in verschillende medische centra.
In het verleden kwamen meer invasieve operaties voor. Hysterectomie en ovariëctomie, waarbij de baarmoeder en eierstokken werden verwijderd, werden vroeger beschouwd als de beste therapieën voor endometriose. Over het algemeen worden deze voor de meeste mensen niet langer aanbevolen. Zelfs als de baarmoeder en eierstokken worden verwijderd, is het mogelijk dat er endometriale laesies optreden op andere organen.
Houd er rekening mee dat het ondergaan van een operatie geen garantie is voor langdurige verlichting. Endometriale laesies en de pijn die ze veroorzaken, kunnen na de procedure terugkeren.
Alternatieve en complementaire therapieën
Het vinden van de juiste behandeling voor endometriosepijn kan vallen en opstaan zijn. U kunt ook alternatieve en homeopathische middelen proberen in combinatie met uw medische therapie. Praat altijd met uw arts voordat u een nieuwe therapie probeert.
Enkele alternatieve therapieën voor endometriose zijn onder meer:
- Acupunctuur. Onderzoek naar het gebruik van acupunctuur voor de behandeling van endometriose is beperkt. Een beoordeling uit 2017 van bestaande onderzoeken suggereert dat acupunctuur kan helpen bij het verlichten van endometriosepijn.
- Transcutane elektrische zenuwstimulatie (TENS) machines. TENS-apparaten zenden een lage elektrische stroom uit die pijn vermindert en spieren ontspant. Een kleine studie wees uit dat TENS-machines zeer effectief waren in het verminderen van pijn, zelfs als ze zelf werden toegediend.
- Warmte. Verwarmingskussens en warme baden kunnen strakke spieren ontspannen en pijn verminderen die verband houdt met endometriose.
- Drukvermindering. Stress is gekoppeld aan chronische ontstekingen en kan ook van invloed zijn op uw hormoonspiegels. Stressmanagementtechnieken, zoals meditatie, yoga, kleuren en lichaamsbeweging, kunnen uw stress onder controle houden.
De afhaalmaaltijd
Endometriose kan een pijnlijke aandoening zijn. Het uitproberen van verschillende pijnstillende therapieën en het vinden van wat voor u het beste werkt, is de sleutel tot het beheersen van uw symptomen. Praat met uw arts over uw opties en over eventuele alternatieve behandelingen die zij aanbevelen.
