Overzicht
Obsessief-compulsieve stoornis (OCS) is een chronische psychische aandoening die wordt gekenmerkt door obsessies die leiden tot compulsief gedrag.
Mensen controleren vaak of ze de voordeur op slot hebben gedaan of dragen altijd hun gelukssokken op speldagen - eenvoudige rituelen of gewoontes waardoor ze zich zekerder voelen.
OCS gaat verder dan het dubbel controleren van iets of het oefenen van een dagritueel. Iemand met de diagnose OCS voelt zich gedwongen om bepaalde rituelen herhaaldelijk uit te voeren, zelfs als ze dat niet willen - en zelfs als het hun leven onnodig ingewikkeld maakt.
Wat is OCS?
Obsessief-compulsieve stoornis (OCS) wordt gekenmerkt door repetitieve, ongewenste gedachten (obsessies) en irrationele, buitensporige aandrang om bepaalde handelingen te verrichten (compulsies).
Hoewel mensen met OCS misschien weten dat hun gedachten en gedrag niet logisch kloppen, zijn ze vaak niet in staat om ze te stoppen.
Symptomen
Obsessieve gedachten of compulsief gedrag geassocieerd met OCS duren over het algemeen meer dan een uur per dag en verstoren het dagelijks leven.
Obsessies
Dit zijn verontrustende gedachten of impulsen die herhaaldelijk voorkomen.
Mensen met ocs kunnen proberen ze te negeren of te onderdrukken, maar ze kunnen bang zijn dat de gedachten op de een of andere manier waar zijn.
De angst die gepaard gaat met onderdrukking kan ook te groot worden om te verdragen, waardoor ze dwangmatig gedrag gaan vertonen om hun angst te verminderen.
Compulsies
Dit zijn repetitieve handelingen die tijdelijk de stress en angst verminderen die door een obsessie worden veroorzaakt. Vaak geloven mensen met dwanghandelingen dat deze rituelen zullen voorkomen dat er iets ergs gebeurt.
Lees meer over de verschillen tussen obsessies en compulsies.
Behandeling
Een typisch behandelplan voor OCS omvat meestal zowel psychotherapie als medicijnen. Het combineren van beide behandelingen is meestal het meest effectief.
Medicatie
Antidepressiva worden voorgeschreven om de symptomen van OCS te helpen verminderen.
Een selectieve serotonineheropnameremmer (SSRI) is een antidepressivum dat wordt gebruikt om obsessief gedrag en dwanghandelingen te verminderen.
Behandeling
Een praattherapie met een beroepsbeoefenaar in de geestelijke gezondheidszorg kan u hulpmiddelen bieden die veranderingen in denk- en gedragspatronen mogelijk maken.
Cognitieve gedragstherapie (CGT) en exposure- en responstherapie zijn soorten gesprekstherapie die voor veel mensen effectief zijn.
Blootstelling en responspreventie (ERP) is erop gericht een persoon met ocs op andere manieren te laten omgaan met de angst die gepaard gaat met obsessieve gedachten, in plaats van zich bezig te houden met dwangmatig gedrag.
Wat veroorzaakt OCS?
De exacte oorzaak van OCS is onbekend, maar onderzoekers geloven dat bepaalde delen van de hersenen mogelijk niet normaal reageren op serotonine, een chemische stof die sommige zenuwcellen gebruiken om met elkaar te communiceren.
Er wordt aangenomen dat genetica ook bijdraagt aan OCS.
Als jij, je ouders of een broer of zus OCS hebben, is er een kans van ongeveer 25 procent dat een ander direct familielid het zal hebben.
Soorten OCS
Er zijn verschillende soorten obsessies en compulsies. De meest bekende zijn:
- obsessies die angst voor besmetting (ziektekiemen) met zich meebrengen met gerelateerde dwanghandelingen voor schoonmaken en wassen
- obsessies gerelateerd aan symmetrie of perfectionisme met gerelateerde dwanghandelingen om te ordenen of opnieuw te doen
Volgens dr. Jill Stoddard, auteur van 'Be Mighty: A Woman’s Guide to Liberation from Anxiety, Worry and Stress using Mindfulness and Acceptance', zijn andere obsessies:
- opdringerige en ongewenste seksuele gedachten
- angst om zichzelf of iemand anders schade te berokkenen
- angst om impulsief te handelen (zoals het uitflappen van een vloekwoord tijdens een moment van stilte). Deze omvatten dwanghandelingen zoals controleren, tellen, bidden en herhalen, en kunnen ook vermijding inhouden (anders dan dwanghandelingen) zoals het vermijden van scherpe voorwerpen.
Lees meer over de verschillende soorten OCS.
OCS bij kinderen
OCS ontwikkelt zich gewoonlijk bij kinderen binnen twee leeftijdscategorieën: middelbare kinderjaren (8-12 jaar) en tussen de late adolescentie en opkomende volwassenheid (18-25 jaar), zegt dr.Steve Mazza, een klinische postdoctoraal onderzoeker aan de Columbia University Clinic for Anxiety en Gerelateerde aandoeningen.
"Meisjes hebben de neiging om OCS op oudere leeftijd te ontwikkelen dan jongens", zegt Mazza. "Hoewel er een hoger percentage OCS is bij jongens dan bij meisjes tijdens de kinderjaren, zijn er gelijke percentages OCS tussen volwassen mannen en vrouwen."
OCPD versus OCS
Hoewel de namen vergelijkbaar zijn, zijn obsessief-compulsieve persoonlijkheidsstoornis (OCPD) en OCS heel verschillende aandoeningen.
OCS omvat doorgaans obsessies die worden gevolgd door dwangmatig gedrag. OCPD beschrijft een reeks persoonlijkheidskenmerken die de relaties van een persoon vaak kunnen verstoren.
OCPD wordt gekenmerkt door een extreme behoefte aan ordelijkheid, perfectie en controle, ook binnen interpersoonlijke relaties, zegt Mazza. Terwijl OCS meestal beperkt is tot een reeks obsessieve gedachten en gerelateerde dwanghandelingen.
"Mensen [die] OCS hebben, zullen eerder hulp zoeken omdat ze van streek zijn of gestoord zijn door de symptomen", zegt hij. "Mensen met OCPD zien hun karakteristieke starheid en behoefte aan perfectie misschien niet als problematisch, ondanks de vernietigende effecten op hun relaties en welzijn."
Lees meer over de symptomen en behandelingen van OCPD.
OCS-diagnose
Volgens Mazza wordt OCS gediagnosticeerd door een professional in de geestelijke gezondheidszorg met behulp van een semi-gestructureerd interviewproces.
Een van de meest gebruikte instrumenten is de Yale-Brown Obsessive Compulsive Scale (Y-BOCS), die een aantal van de meest voorkomende obsessies en compulsies beoordeelt, evenals de mate waarin OCS-symptomen een persoon leed veroorzaken en interfereren met hun werking.
Risicofactoren van OCS
Genetica speelt een rol bij OCS, dus een persoon heeft meer kans om het te ontwikkelen als een bloedverwant een OCS-diagnose heeft, zegt Mazza.
Symptomen worden vaak verergerd door stress, of dit nu wordt veroorzaakt door problemen met school, werk, relaties of levensveranderende gebeurtenissen.
Hij zei ook dat OCS vaak voorkomt bij andere aandoeningen, waaronder:
- aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD)
- Tourette syndroom
- depressieve stoornis
- sociale angststoornis
- eet stoornissen
