Wat is tularemie?
Tularemie is een infectieziekte die doorgaans de volgende dieren infecteert:
- wilde knaagdieren
- eekhoorns
- vogels
- konijnen
De ziekte wordt veroorzaakt door de bacterie Francisella tularensisHet kan levensbedreigend zijn.
Lees verder om erachter te komen hoe tularemie wordt overgedragen op mensen, de verschillende vormen van de ziekte en hun symptomen, behandelingsopties en meer.
Overdracht op mensen
Mensen kunnen tularemie oplopen door direct contact te hebben met een besmet dier of door teken-, mug- of hertenvliegbeten.
De verschillende vormen van tularemie worden onderscheiden door de plaats waar de bacteriën het lichaam van een persoon binnendringen.
De meest voorkomende vorm van de ziekte wordt veroorzaakt door huidcontact met de bacteriën. De meest ernstige vorm van de ziekte wordt veroorzaakt door het inademen van de bacteriën.
Tularemie kan vaak worden behandeld met antibiotica. Vroegtijdige behandeling biedt goede vooruitzichten voor volledig herstel. Sommige ernstige gevallen kunnen echter zelfs bij behandeling fataal zijn.
Tularemie is zeldzaam. Er worden gewoonlijk elk jaar 100 tot 200 nieuwe gevallen gerapporteerd in de Verenigde Staten.
Vormen van tularemie en hun symptomen
De symptomen van tularemie kunnen sterk variëren, van asymptomatisch of licht tot levensbedreigend. Symptomen verschijnen meestal binnen 3 tot 5 dagen na infectie met de bacterie, maar in sommige gevallen kan het tot 2 weken duren voordat ze verschijnen.
De symptomen kunnen ook variëren, afhankelijk van waar de bacteriën het lichaam van een persoon binnenkomen. Hier zijn enkele van de vormen van tularemie en de bijbehorende symptomen.
Ulceroglandulaire tularemie
De symptomen van ulceroglandulaire tularemie of infectie via de huid kunnen zijn:
- een huidzweer op het contactpunt met het besmette dier of op de plaats van een beet
- gezwollen lymfeklieren nabij de huidzweer (meestal in de oksel of lies)
- ernstige hoofdpijn
- koorts
- rillingen
- vermoeidheid
Glandulaire tularemie
De symptomen van glandulaire tularemie, of infectie via de huid, zijn vergelijkbaar met ulceroglandulaire symptomen, maar zonder huidzweer.
Pneumonische tularemie
Pneumonische tularemie is de meest ernstige vorm van deze ziekte. Het wordt overgedragen door inademing. De symptomen kunnen zijn:
- een droge hoest
- ademhalingsmoeilijkheden
- hoge koorts
- pijn op de borst
Oculoglandulaire tularemie
De symptomen van oculoglandulaire tularemie of infectie van het oog kunnen zijn:
- oog irritatie
- oogpijn
- zwelling van de ogen
- afscheiding of roodheid van het oog
- een pijnlijke plek aan de binnenkant van het ooglid
- gezwollen lymfeklieren achter het oor
Orofaryngeale tularemie
De symptomen van orofaryngeale tularemie, of infectie door inslikken van de bacteriën, kunnen zijn:
- een zere keel
- zweren in de mond
- gezwollen lymfeklieren in de nek
- tonsillitis of gezwollen amandelen
- braken
- diarree
Tyfus tularemie
De symptomen van de zeldzaamste vorm van deze ziekte, tyfus tularemie, kunnen zijn:
- een zeer hoge koorts
- extreme vermoeidheid
- diarree
- braken
Tyfus tularemie kan leiden tot longontsteking en een vergrote lever en milt.
Mogelijke complicaties van tularemie
Ernstige en onbehandelde gevallen van tularemie kunnen de volgende complicaties veroorzaken:
- chronisch hartfalen
- zwelling van de vliezen rond uw hersenen en ruggenmerg, dit wordt meningitis genoemd
- dood
Oorzaken van tularemie
De bacterie Francisella tularensis veroorzaakt tularemie. Wezens die de bacteriën kunnen dragen, zijn onder meer:
- konijn en hertenteken
- hertenvliegen
- hazen
- konijnen
- knaagdieren
- huisdieren die naar buiten gaan
Welk type tularemie u ontwikkelt, hangt af van hoe de bacteriën uw lichaam binnendringen.
Blootstelling aan de huid is de meest voorkomende vorm van de ziekte. Inademing via de longen is de meest ernstige vorm van tularemie.
Als het onbehandeld blijft, kunnen andere vormen van de ziekte uiteindelijk de volgende delen van het lichaam bereiken:
- longen
- ruggengraat
- hersenen
- hart-
De ziekte kan ernstige complicaties en soms de dood tot gevolg hebben.
De toegangsroute en de resulterende vormen van tularemie omvatten de volgende:
- Blootstelling van de huid veroorzaakt glandulaire of ulceroglandulaire tularemie.
- Inademing van bacteriën in aërosol veroorzaakt pneumonische tularemie.
- Blootstelling via het oog veroorzaakt oculoglandulaire tularemie.
- Inslikken veroorzaakt orofaryngeale tularemie.
- Systemische infectie (een infectie die het hele lichaam aantast) veroorzaakt tyfeuze tularemie.
Risicofactoren voor tularemie
Dieren dragen de bacteriën die tularemie veroorzaken. U loopt een verhoogd risico om de ziekte te krijgen als u veelvuldig contact heeft met dieren.
Mensen met een verhoogd risico op tularemie zijn onder meer degenen die:
- werk nauw samen met dieren, zoals dierenartsen, dierenverzorgers en parkwachters
- leven in zwaar beboste gebieden
- werken met kadavers, zoals jagers, taxidermisten en slagers
- werk in tuinieren en landschapsarchitectuur
Diagnose van tularemie
Het diagnosticeren van tularemie is niet eenvoudig omdat het vaak op andere ziekten kan lijken. De verschillende mogelijke routes van binnenkomst van de bacterie bemoeilijken de kwestie.
Uw arts moet sterk vertrouwen op uw persoonlijke en medische geschiedenis om u te helpen een diagnose te stellen.
Uw arts kan tularemie vermoeden als u onlangs reizen, insectenbeten of contact met dieren heeft gehad. Ze kunnen ook vermoeden dat u deze ziekte heeft als u al een ernstige medische aandoening heeft die uw immuunsysteem aantast, zoals kanker of HIV.
Uw arts kan een serologische test gebruiken om tularemie op te sporen. Deze test zoekt naar specifieke antilichamen die uw lichaam heeft aangemaakt om de infectie te bestrijden.
Omdat vroege tests niet altijd antilichamen detecteren, wil uw arts mogelijk ook een monster nemen om in een laboratorium te kweken. Er kunnen monsters worden genomen van:
- huid
- lymfeklieren
- pleurale vloeistof (de vloeistof uit de pleurae in de borstholte)
- ruggenmergvloeistof
Behandeling voor tularemie
Elk geval van tularemie wordt behandeld op basis van zijn vorm en ernst. Een vroege diagnose maakt onmiddellijke behandeling met antibiotica mogelijk.
Antibiotica die kunnen worden gebruikt om tularemie te behandelen, zijn onder meer:
- ciprofloxacine (Cipro)
- doxycycline (Doryx)
- gentamicine
- streptomycine
Chirurgische ingreep kan nodig zijn om gezwollen lymfeklieren af te voeren of om geïnfecteerd weefsel weg te snijden van een huidzweer. U kunt ook medicijnen krijgen tegen symptomen van koorts of hoofdpijn.
Tularemie voorkomen
Preventie omvat het nemen van elementaire veiligheidsmaatregelen. De bacteriën gedijen in vuile omstandigheden. Uitbraken van deze ziekte hebben zich voorgedaan bij jachtpartijen toen jagers geen veilige schoonmaakmethoden toepasten en hun bezittingen besmetten.
Om dieren veilig schoon te maken tijdens het jagen, moet u de volgende voorzorgsmaatregelen nemen:
- Huid of kleed (verwijder de organen van) dieren niet die ziek lijken te zijn.
- Draag handschoenen en een veiligheidsbril bij het hanteren van dieren.
- Was uw handen zorgvuldig na het hanteren van een dier.
- Kook het vlees grondig.
Hier zijn een paar tips om uw algehele risico op tularemie te verminderen:
- Draag een lange broek en mouwen in het bos om tekenbeten te voorkomen.
- Houd dierlijke resten uit de buurt van voedsel of water.
- Vermijd drinkwater uit meren of vijvers.
- Bescherm uw huisdieren buitenshuis met vlooien- en tekenmedicijnen.
- Gebruik insectenwerende middelen.
Tularemie kan gemakkelijk worden verneveld. Hierdoor kan het volgens de Centers for Disease Control and Prevention (CDC) mogelijk een dodelijk bioterrorisme-agens zijn. Het is echter veel waarschijnlijker dat u besmet raakt door contact met een dier.
U moet onmiddellijk uw arts raadplegen als u denkt dat u mogelijk tularemie heeft.
Outlook voor tularemie
Uw vooruitzichten voor tularemie zijn afhankelijk van de ernst van de aandoening en hoe snel u met de behandeling begint. Ziekenhuisopname is in veel gevallen gebruikelijk.
Raadpleeg onmiddellijk uw arts als u denkt dat u tularemie heeft. Vertragingen bij de diagnose zullen een verergering van de symptomen veroorzaken.
