Alles over pericarditis

Wat is pericarditis?

Pericarditis is de ontsteking van het hartzakje, een dunne, tweelagige zak die je hart omgeeft.

Tussen de lagen zit een kleine hoeveelheid vloeistof om wrijving te voorkomen wanneer het hart klopt. Wanneer de lagen ontstoken zijn, kan dit leiden tot pijn op de borst.

De rol van het pericardvocht is om het hart te smeren en het pericardium beschermt het tegen infectie. Het hartzakje helpt ook om uw hart op zijn plaats te houden in de borstwand.

Pericarditis is een inflammatoire aandoening, meestal acuut, die plotseling optreedt en enkele dagen tot enkele weken aanhoudt.

De oorzaak van de meeste pericarditis is niet bekend, maar men denkt dat virale infecties verantwoordelijk zijn voor 80 tot 90 procent van de gevallen.

Al het andere dat een ontsteking veroorzaakt, zoals kanker, kan ook pericarditis veroorzaken. Bepaalde medicijnen kunnen ook een oorzaak zijn.

Meestal lost pericarditis vanzelf op. Er zijn echter behandelingen beschikbaar om de duur van de aandoening te verminderen en herhaling te voorkomen.

Andere ontstekingsaandoeningen van het hart zijn:

• Endocarditis. Dit omvat de ontsteking van het endocardium, de binnenwand van uw hartkamers en kleppen. Het wordt meestal veroorzaakt door een bacteriële infectie.
• Myocarditis. Dit is de ontsteking van de hartspier of myocardium. Het wordt meestal veroorzaakt door een virale infectie.
• Myopericarditis. Dit is een ontsteking van de hartspier en het hartzakje.

Snelle feiten over pericarditis

• Iedereen kan pericarditis krijgen.
• Ongeveer 5 procent van de mensen die voor pijn op de borst naar de eerste hulp gaan, heeft pericarditis.
• Ongeveer 15 tot 30 procent van de mensen met pericarditis zal het meer dan eens hebben, recidiverende pericarditis genoemd.
• De incidentie van pericarditis is iets hoger bij de Afro-Amerikaanse bevolking.
• Tuberculose is een van de belangrijkste oorzaken van pericarditis.
• Pericarditis komt van het Griekse "perikardion", wat het hart omringen betekent. Het achtervoegsel "-itis" komt uit het Grieks voor ontsteking.

Pericarditis termen

• Acute pericarditis komt het meest voor. Het kan op zichzelf voorkomen of als een symptoom van een onderliggende ziekte.
• Terugkerende (of recidiverende) pericarditis kan intermitterend of constant zijn. Het eerste recidief is meestal binnen 18 tot 20 maanden na de eerste aanval.
• Pericarditis wordt als chronisch beschouwd wanneer een terugval optreedt zodra de ontstekingsremmende behandeling wordt gestopt.
• Pericardiale effusie is een opeenhoping van vocht in de pericardiumlagen. Bijna een derde van de mensen met grote pericardiale effusies ontwikkelt harttamponnade, wat een medisch noodgeval is.
• Harttamponade is een plotselinge ophoping van vocht in de pericardiumlagen, waardoor uw bloeddruk daalt en uw hart zich niet meer kan vullen. Dit vereist een spoedbehandeling.
• Vertraagde pericarditis of Dressler-syndroom is wanneer pericarditis zich ontwikkelt in de weken na een hartoperatie of een hartaanval.
• Constrictieve pericarditis is wanneer het hartzakje littekens krijgt of aan het hart blijft plakken, zodat de hartspier niet kan uitzetten. Dit is zeldzaam en kan zich ontwikkelen bij mensen met chronische pericarditis of na een hartoperatie.
• Effusief-constrictieve pericarditis is wanneer zowel effusie als vernauwing aanwezig zijn.

Symptomen van pericarditis

Pericarditis kan aanvoelen als een hartaanval, met een scherpe of stekende pijn in uw borst die plotseling opkomt.

De pijn kan in het midden of aan de linkerkant van uw borst zijn, achter het borstbeen. Pijn kan uitstralen naar uw schouders, nek, armen of kaak.

Uw symptomen kunnen variëren, afhankelijk van het type pericarditis dat u heeft.

Als u een scherpe pijn op de borst heeft, kunt u het beste onmiddellijk medische hulp zoeken.

Ongeveer 85 tot 90 procent van de mensen met pericarditis heeft pijn op de borst als symptoom. Andere symptomen zijn onder meer:

• lage koorts
• zwakte of vermoeidheid
• moeite met ademhalen, vooral tijdens het liggen
• hartkloppingen
• droge hoest
• zwelling in uw voeten, benen en enkels

Uw symptomen kunnen erger worden als u:

• plat liggen
• haal diep adem
• hoesten
• slikken

Door rechtop te zitten en voorover te leunen, voelt u zich misschien beter.

Als de oorzaak van uw pericarditis bacterieel is, kunt u koorts, koude rillingen en een bovengemiddeld aantal witte bloedcellen hebben. Als de oorzaak viraal is, kunt u griepachtige symptomen of maagklachten hebben.

Oorzaken van pericarditis

Meestal is de oorzaak van pericarditis niet bekend. Dit wordt idiopathische pericarditis genoemd.

Over het algemeen kan pericarditis infectieuze of niet-infectieuze oorzaken hebben. Besmettelijke oorzaken zijn onder meer:

• virussen
• bacteriën
• schimmels en parasieten, die beide zeer zeldzame oorzaken zijn

Niet-infectieuze oorzaken zijn onder meer:

• cardiovasculaire problemen, zoals een eerdere hartaanval of een operatie
• tumoren die het hartzakje treffen
• verwondingen
• bestraling
• auto-immuunziekten, zoals lupus
• sommige medicijnen, wat zeldzaam is
• stofwisselingsstoornissen, zoals jicht
• nierfalen
• sommige genetische ziekten, zoals familiaire mediterrane koorts

Diagnose van pericarditis

Uw arts zal vragen naar uw medische geschiedenis, wat uw symptomen zijn, wanneer uw symptomen begonnen en waardoor ze erger lijken te worden.

Ze geven je een lichamelijk examen. Wanneer uw hartzakje ontstoken is, kan de hoeveelheid vloeistof tussen de twee weefsellagen in de zak toenemen, wat resulteert in een effusie. De arts zal met een stethoscoop luisteren naar tekenen van overtollig vocht.

Ze zullen ook luisteren naar wrijvingswrijving. Dit is het geluid van je hartzakje dat tegen de buitenste laag van je hart wrijft.

Andere tests die bij de diagnose worden gebruikt, zijn onder meer:

• röntgenfoto van de borst, die de vorm van uw hart en mogelijk overtollig vocht laat zien
• elektrocardiogram (ECG of ECG) om uw hartritme te controleren en te zien of het spanningssignaal is verminderd vanwege overtollig vocht
• echocardiogram, dat geluidsgolven gebruikt om de vorm en grootte van uw hart te laten zien en of er vochtophoping rond het hart is
• MRI, die een gedetailleerd beeld geeft van uw pericardium, inclusief of het verdikt of ontstoken is of dat er vocht is verzameld
• CT-scan, die een gedetailleerd beeld geeft van uw hart en hartzakje
• rechterhartkatheterisatie, die informatie geeft over de vuldruk in uw hart
• bloedonderzoeken om te zoeken naar markers van ontsteking die pericarditis of een vermoedelijke systemische ziekte suggereren

Pericarditis behandelen

De behandeling van pericarditis hangt af van de onderliggende oorzaak, als deze bekend is. Als u een bacteriële infectie heeft, krijgt u mogelijk antibiotica.

Volgens de American Heart Association is pericarditis in de meeste gevallen mild en verdwijnt het vanzelf met een eenvoudige behandeling, zoals ontstekingsremmende medicijnen en rust.

Als u andere medische risico's heeft, kan uw arts u in eerste instantie in het ziekenhuis behandelen.

De behandeling is erop gericht uw pijn en ontsteking te verminderen en het risico op herhaling te minimaliseren. De gebruikelijke therapie voor mensen zonder andere medische risico's omvat:

NSAID's

Over-the-counter niet-steroïde anti-inflammatoire geneesmiddelen (NSAID's) worden voorgeschreven voor zowel pijn als ontsteking. Ibuprofen of aspirine bieden snel verlichting.

Als uw pijn ernstig is, kan uw arts een sterkere medicatie voorschrijven.

Colchicine

Colchicine is een ontstekingsremmend medicijn dat effectief is in het minimaliseren van de duur van de symptomen en het voorkomen van recidieven van pericarditis.

Corticosteroïden

Corticosteroïden zijn effectief bij het verminderen van de symptomen van pericarditis.

Maar studies hebben aangetoond dat vroeg gebruik van corticosteroïden een verhoogd risico op herhaling van pericarditis kan hebben en moet worden vermeden, behalve in extreme gevallen die niet reageren op traditionele behandeling.

Chirurgie

Een operatie kan worden overwogen bij terugkerende pericarditis die niet op een andere behandeling reageert. Het verwijderen van het pericardium wordt pericardiectomie genoemd. Deze behandeling is meestal gereserveerd als laatste-lijntherapie.

Het kan nodig zijn om overtollig vocht af te voeren. Dit kan operatief worden uitgevoerd of door het inbrengen van een katheter. Dit wordt pericardiocentese of pericardiaal venster genoemd.

Pericarditis voorkomen

U kunt pericarditis misschien niet voorkomen, maar u kunt het risico op herhaling van pericarditis minimaliseren. Het is belangrijk om uw behandelplan te volgen.

Rust uit en vermijd zware lichamelijke activiteit totdat u volledig hersteld bent. Bespreek met uw arts hoe lang u uw activiteit moet beperken.

Als u tekenen van herhaling ziet, neem dan zo snel mogelijk contact op met uw arts.

Wat zijn de vooruitzichten?

Herstel van pericarditis kost tijd. In sommige gevallen kan het weken duren voordat de symptomen volledig verdwenen zijn.

De meeste gevallen van pericarditis zijn mild en zonder complicaties. Maar er kunnen complicaties zijn bij chronische pericarditis, waaronder vochtophoping en vernauwing van het hartzakje.

Behandelingen voor deze complicaties zijn beschikbaar, inclusief een operatie. Onderzoek naar medische behandelingsopties is aan de gang.

Als pericarditis chronisch wordt, moet u mogelijk doorgaan met het gebruik van NSAID's of andere geneesmiddelen.

Zoek onmiddellijk hulp als u pijn op de borst heeft, want dit kan een teken zijn van iets ernstigers.