De Macdonald-triade verwijst naar het idee dat er drie signalen zijn die kunnen aangeven of iemand zal opgroeien tot een seriemoordenaar of een ander soort gewelddadige crimineel:
- wreed of beledigend zijn tegen dieren, vooral huisdieren
- voorwerpen in brand steken of anderszins kleine brandstichtingen plegen
- regelmatig in bed plassen
Dit idee kwam voor het eerst in een stroomversnelling toen onderzoeker en psychiater J.M. Macdonald in 1963 een controversiële recensie publiceerde van eerdere onderzoeken die een verband suggereerden tussen dit kindergedrag en een neiging tot geweld op volwassen leeftijd.
Maar ons begrip van menselijk gedrag en het verband met onze psychologie heeft de afgelopen decennia een lange weg afgelegd.
Veel mensen kunnen dit gedrag in de kindertijd vertonen en niet opgroeien tot seriemoordenaars.
Maar waarom werden deze drie uitgekozen?
De 3 tekens
De Macdonald-triade noemt drie belangrijke voorspellers van serieel gewelddadig gedrag. Dit is wat Macdonalds onderzoek te zeggen had over elke handeling en het verband met serieel gewelddadig gedrag.
Macdonald beweerde dat veel van zijn proefpersonen in hun jeugd een of andere vorm van dit gedrag vertoonden dat mogelijk verband houdt met hun gewelddadige gedrag als volwassenen.
Dierenmishandeling
Macdonald geloofde dat wreedheid jegens dieren voortkwam uit het feit dat kinderen voor langere tijd door anderen werden vernederd. Dit gold vooral voor misbruik door oudere of gezaghebbende volwassenen tegen wie de kinderen geen wraak konden nemen.
Kinderen spelen in plaats daarvan hun frustraties uit op dieren om hun woede te uiten op iets zwakkers en weerlozen.
Hierdoor kan het kind het gevoel krijgen controle te hebben over zijn omgeving, omdat hij niet krachtig genoeg is om gewelddadige actie te ondernemen tegen de volwassene die hem mogelijk schade of vernedering toebrengt.
Vuur zetten
Macdonald suggereerde dat het stoken van vuur kan worden gebruikt als een manier voor kinderen om gevoelens van agressie en hulpeloosheid die door vernedering worden veroorzaakt, te ventileren van volwassenen over wie ze denken dat ze er geen controle over hebben.
Het wordt vaak beschouwd als een van de eerste tekenen van gewelddadig gedrag op volwassen leeftijd.
Bij het zetten van vuur is niet direct een levend wezen betrokken, maar het kan toch een zichtbaar gevolg zijn dat de onopgeloste gevoelens van agressie bevredigt.
Bedplassen (enuresis)
Bedplassen dat na een aantal maanden van 5 jaar aanhoudt, werd door Macdonald in verband gebracht met dezelfde gevoelens van vernedering die het andere triade-gedrag van dierenmishandeling en het aansteken van vuur zouden kunnen veroorzaken.
Bedplassen maakt deel uit van een cyclus die gevoelens van vernedering kan verergeren wanneer het kind voelt dat het in de problemen zit of zich in verlegenheid brengt door het bed nat te maken.
Het kind kan zich steeds angstiger en hulpelozer voelen naarmate het gedrag voortzet. Dit kan ertoe bijdragen dat ze vaker in bed plassen. Bedplassen wordt vaak in verband gebracht met stress of angst.
Klopt het?
Het is vermeldenswaard dat Macdonald zelf niet geloofde dat zijn onderzoek een definitief verband aantrof tussen dit gedrag en geweld onder volwassenen.
Maar dat weerhield onderzoekers er niet van om een verband tussen de Macdonald-triade en gewelddadig gedrag te valideren.
Er is uitgebreid onderzoek gedaan om te testen en te valideren of de bewering van Macdonald dat dit gedrag gewelddadig gedrag op volwassen leeftijd zou kunnen voorspellen, enige verdienste had.
Testen van de bevindingen
Het onderzoeksduo van psychiaters Daniel Hellman en Nathan Blackman publiceerde een studie waarin de beweringen van Macdonald nader werden bekeken.
Deze studie uit 1966 onderzocht 88 mensen die veroordeeld waren voor gewelddadige handelingen of moord en beweerde vergelijkbare resultaten te hebben gevonden. Dit leek de bevindingen van Macdonald te bevestigen.
Maar Hellman en Blackman vonden alleen de volledige triade in 31 van hen. De andere 57 vervulden de triade slechts gedeeltelijk.
De auteurs suggereerden dat misbruik, afwijzing of verwaarlozing door ouders mogelijk ook een rol heeft gespeeld, maar ze keken niet al te diep naar deze factor.
De sociale leertheorie
In een studie uit 2003 werd nauwkeurig gekeken naar patronen van dierenmishandeling in de kindertijd van vijf mensen die later op volwassen leeftijd werden veroordeeld voor seriemoorden.
De onderzoekers pasten een psychologische onderzoekstechniek toe die bekend staat als de sociale leertheorie. Dit is het idee dat gedrag kan worden geleerd door ander gedrag te imiteren of te modelleren.
Deze studie suggereerde dat wreedheid jegens dieren in de kindertijd de basis zou kunnen leggen voor een kind om af te studeren tot wreed of gewelddadig jegens andere mensen op volwassen leeftijd. Dit wordt de afstudeerhypothese genoemd.
Het resultaat van dit invloedrijke onderzoek is gebaseerd op de zeer beperkte gegevens van slechts vijf proefpersonen. Het is verstandig om de bevindingen met een korreltje zout te nemen. Maar er zijn andere onderzoeken die de bevindingen lijken te hebben bevestigd.
Herhaalde geweldtheorie
Een onderzoek uit 2004 vond een nog sterkere voorspeller van gewelddadig gedrag in verband met dierenmishandeling. Als de proefpersoon in het verleden herhaaldelijk gewelddadig gedrag jegens dieren heeft gehad, is de kans groter dat hij geweld tegen mensen zal plegen.
De studie suggereerde ook dat het hebben van broers en zussen de kans zou vergroten dat herhaalde dierenmishandeling zou escaleren tot geweld tegen andere mensen.
Een modernere aanpak
Een overzicht uit 2018 van tientallen jaren literatuur over de Macdonald-triade zette deze theorie op zijn kop.
De onderzoekers ontdekten dat maar weinig mensen die zijn veroordeeld voor geweldsmisdrijven een of een combinatie van de triade hadden. Onderzoekers suggereerden dat de triade betrouwbaarder was als hulpmiddel om aan te geven dat het kind een disfunctionele thuisomgeving had.
De geschiedenis van deze theorie
Hoewel Macdonalds theorie niet echt standhoudt bij nauwkeurig onderzoek, zijn zijn ideeën genoeg in de literatuur en in de media genoemd om een eigen leven te gaan leiden.
Een bestverkocht boek uit 1988 van FBI-agenten bracht de triade onder de aandacht door een aantal van deze gedragingen te koppelen aan seksueel geladen geweld en moord.
En meer recentelijk bracht de Netflix-serie "Mindhunter", gebaseerd op de carrière van FBI-agent en baanbrekend psychologisch profiler John Douglas, massale publieke aandacht terug naar het idee dat bepaald gewelddadig gedrag zelf tot moord zou kunnen leiden.
Betere voorspellers van geweld
Het is bijna onmogelijk om te beweren dat bepaald gedrag of omgevingsfactoren rechtstreeks verband kunnen houden met gewelddadig of moorddadig gedrag.
Maar na decennia van onderzoek zijn sommige voorspellers van geweld gesuggereerd als enigszins algemene patronen bij degenen die als volwassenen geweld plegen of moorden.
Dit geldt vooral als het gaat om mensen die de kenmerken vertonen van een antisociale persoonlijkheidsstoornis, beter bekend als sociopathie.
Mensen die als 'sociopaten' worden beschouwd, veroorzaken niet noodzakelijkerwijs schade aan of plegen geweld tegen anderen. Maar veel van de tekenen van sociopathie, vooral wanneer ze in de kindertijd verschijnen als gedragsstoornis, kunnen gewelddadig gedrag op volwassen leeftijd voorspellen.
Hier zijn enkele van die tekens:
- zonder grenzen aan te tonen of rekening te houden met de rechten van anderen
- geen onderscheid kunnen maken tussen goed en kwaad
- geen tekenen van wroeging of empathie als ze iets verkeerds hebben gedaan
- herhaald of pathologisch liegen
- het manipuleren of schaden van anderen, vooral voor persoonlijk gewin
- herhaaldelijk de wet overtreden zonder spijt
- geen acht op regels rond veiligheid of persoonlijke verantwoordelijkheid
- sterke eigenliefde of narcisme
- snel boos of overdreven gevoelig bij kritiek
- met een oppervlakkige charme die snel verdwijnt als de dingen niet goed gaan
het komt neer op
Het idee van de Macdonald-triade is een beetje overdreven.
Er is wat onderzoek dat suggereert dat het enkele flarden van de waarheid kan bevatten. Maar het is verre van een betrouwbare manier om te bepalen of bepaald gedrag zal leiden tot serieel geweld of moord als een kind opgroeit.
Veel gedragingen beschreven door de Macdonald-triade en vergelijkbare gedragstheorieën zijn het resultaat van misbruik of verwaarlozing waartegen kinderen zich machteloos voelen om tegen te vechten.
Een kind kan opgroeien tot gewelddadig of beledigend gedrag als dit gedrag wordt genegeerd of niet wordt aangepakt.
Maar veel andere factoren in hun omgeving kunnen ook bijdragen, en kinderen die opgroeien in dezelfde omgeving of met vergelijkbare situaties van misbruik of geweld kunnen opgroeien zonder deze neigingen.
En het is net zo waarschijnlijk dat de triade niet leidt tot toekomstig gewelddadig gedrag. Geen van deze gedragingen kan rechtstreeks in verband worden gebracht met toekomstig geweld of moord.
