Wat is aritmie?
Een aritmie is een aandoening van het hart die de snelheid of het ritme waarmee het hart klopt, beïnvloedt.
Het gebeurt wanneer elektrische impulsen die de hartslag sturen en reguleren, niet goed werken. Hierdoor gaat het hart kloppen:
- te snel (tachycardie)
- te langzaam (bradycardie)
- te vroeg (voortijdige contractie)
- te grillig (fibrillatie)
Bijna iedereen zal minstens één keer een abnormaal hartritme ervaren. Het kan aanvoelen alsof uw hart bonst of fladdert.
Aritmieën komen vaak voor en zijn meestal onschadelijk, maar sommige zijn problematisch. Wanneer een aritmie de bloedstroom naar uw lichaam verstoort, kan dit uw:
- hersenen
- longen
- andere vitale organen
Als ze niet worden behandeld, kunnen aritmieën levensbedreigend zijn.
Symptomen
U mag geen symptomen van aritmie hebben. Veelvoorkomende symptomen kunnen echter zijn:
- het gevoel dat uw hart een slag overslaat
- een fladderend gevoel in uw nek of borst
- hoge hartslag
- langzame of onregelmatige hartslag
Praat met uw arts over uw symptomen, zodat zij uw aritmie effectief kunnen diagnosticeren en behandelen. U kunt ook ernstigere symptomen krijgen doordat uw hart niet goed werkt, waaronder:
- pijn op de borst
- ademhalingsmoeilijkheden
- zwakheid
- duizeligheid of duizeligheid
- flauwvallen, of bijna flauwvallen
- vermoeidheid
- zweten
Zoek onmiddellijk medische hulp als u een van deze symptomen ervaart. Lees meer over aritmiesymptomen en wanneer u hulp moet zoeken.
Oorzaken
Aritmieën kunnen medische, fysieke, emotionele of genetische oorzaken hebben. De oorzaak kan ook onbekend zijn.
Antibiotica en andere medicijnen kunnen bij sommige mensen aritmie veroorzaken. Dit kunnen medicijnen zijn die behandelen:
- hoge bloeddruk
- depressie
- allergieën
- verkoudheid
Veranderingen in de bloedstroom of fysieke veranderingen in het hart, zoals littekens, kunnen ook aritmie veroorzaken. Andere medische aandoeningen kunnen ook de oorzaak zijn, waaronder:
- hoge bloeddruk
- uitdroging
- Schildklierstoornis
- slaapapneu
- diabetes
- verstoorde elektrolytenbalans, zoals door lage calcium-, kalium- of magnesiumspiegels
Andere fysieke of levensstijlfactoren kunnen in sommige gevallen ook aritmie veroorzaken. Waaronder:
- oefening
- hoesten
- sterke emoties zoals woede, stress of angst
- alcohol drinken
- roken
Behandeling
Aritmieën hebben vaak geen specifieke behandeling nodig, maar het is belangrijk om uw aritmie medisch te laten onderzoeken om te weten of u dat wel of niet doet.
Uw arts zal beoordelen of uw aritmie ernstigere symptomen of andere aandoeningen kan veroorzaken bij het beslissen over behandelingsopties.
Als u hartritmestoornissen heeft, is het belangrijk om te sporten, een gezond dieet te volgen en uw bloeddruk en cholesterolgehalte onder controle te houden. Dit kan uw risico op complicaties zoals een hartaanval of beroerte verlagen.
Als u een snelle hartslag ervaart zonder enige andere symptomen, kan uw arts u aanraden vagale manoeuvres uit te proberen. Ze kunnen uw nervus vagus ertoe aanzetten uw hartslag te vertragen. Vagale manoeuvres zijn onder meer:
- uw gezicht met koud water weken
- hoesten
- kokhalzen
- uw adem inhouden terwijl u zich inspant
Andere behandelingen voor aritmie zijn onder meer medicatie en chirurgie.
Medicatie
Uw arts kan u medicijnen geven om u te helpen uw aritmie onder controle te houden en complicaties zoals een hartaanval te voorkomen.
De meeste medicijnen komen in pilvorm, maar sommige komen in intraveneuze vorm voor gebruik tijdens een noodgeval.
De medicatie die ze voorschrijven, is afhankelijk van het type aritmie en van andere aandoeningen die u mogelijk heeft. Veel voorkomende soorten medicatie zijn:
- Anti-aritmica. Deze kunnen tachycardie en vroegtijdige hartslagen behandelen. Ze omvatten amiodaron, propafenon en meer. Ze kunnen echter de problematische bijwerking proaritmie veroorzaken, die uw aritmie kan verergeren of een nieuwe aritmie kan veroorzaken.
- Calciumantagonisten. Calciumantagonisten, waaronder amlodipine en diltiazem, helpen uw bloeddruk en hartslag te verlagen. Ze kunnen langdurig worden gebruikt.
- Bètablokkers. Bètablokkers vertragen uw hartslag om tachycardie te behandelen. Bètablokkers zijn onder meer acebutolol, metoprolol en andere medicijnen.
- Anticoagulantia. Anticoagulantia helpen bij het voorkomen van bloedstolsels, die het gevolg kunnen zijn van atriale fibrillatie. Bloedverdunnende medicijnen zijn onder meer warfarine, rivaroxaban en meer. Een bijwerking kan overmatig of inwendig bloeden zijn.
Zorg ervoor dat u alle medicijnen inneemt zoals voorgeschreven. Breng uw arts op de hoogte van eventuele bijwerkingen, vooral pro-aritmie.
Lees meer over medicijnen tegen aritmie.
Chirurgie
Als medicatie of andere behandelingen niet voldoende zijn om uw aritmie te helpen, heeft u mogelijk een kleine ingreep of operatie nodig. Verschillende procedures en implanteerbare apparaten kunnen helpen bij de behandeling van aritmie:
- Katheterablatie: tijdens katheterablatie voert uw cardioloog flexibele buizen, katheters genaamd, door uw bloedvaten naar het juiste deel van uw hart. Een elektrode aan het uiteinde van een van de katheters geeft radiofrequentiegolven, hitte of zeer lage temperaturen vrij om een klein litteken te creëren. Het littekenweefsel blokkeert de elektrische golven die aritmieën veroorzaken.
- Pacemaker: uw arts kan tijdens een kleine ingreep een pacemaker implanteren. Nadat ze een kleine snee bij je schouder hebben gemaakt, leiden ze kleine draadjes door je aderen en plaatsen ze in je hart. De draden worden aangesloten op een kleine generator op batterijen die in de buurt van uw sleutelbeen is geïmplanteerd. Als de generator een abnormaal hartritme detecteert, kan hij een elektrische puls door de draad sturen om dit te helpen reguleren.
- Implanteerbare cardioverter-defibrillator (ICD): een ICD is vergelijkbaar met een pacemaker en kan worden geïmplanteerd in de buurt van uw sleutelbeen, borstbeen of ribben. Het kan helpen als uw aritmieën levensbedreigend zijn of u een risico op een hartstilstand geven. Een ICD kan elektrische schokken naar uw hart sturen om het ritme te corrigeren of uw hart opnieuw te starten als het stopt met kloppen.
Chirurgie kan ook ernstige soorten aritmieën behandelen, zoals atriale fibrillatie.
Bij de doolhofprocedure maakt uw chirurg kleine sneetjes in de bovenste helft van uw hart om littekenweefsel te creëren. De littekens blokkeren elektrische activiteit die een onregelmatig hartritme kan veroorzaken.
Soorten
Aritmieën worden genoemd en gecategoriseerd op basis van drie punten:
- snelheid (of het nu te langzaam of te snel is)
- oorsprong (of het nu in de ventrikels of de atria is)
- regelmatigheid
In een goed kloppend hart volgen elektrische impulsen precieze paden door het hart. Deze signalen coördineren de activiteit van de hartspier zodat het bloed in en uit het hart pompt.
Elke onderbreking van deze paden of impulsen kan ervoor zorgen dat het hart abnormaal gaat kloppen, wat kan leiden tot aritmie. Deze kunnen beginnen in de sinusknoop, de ventrikels (de onderste kamers van het hart) of de atria (de bovenste kamers).
Een vroegtijdige hartslag kan soms ook leiden tot aritmie.
Voortijdige hartslagen hebben het gevoel dat uw hart een slag heeft overgeslagen. In werkelijkheid is uw normale hartritme onderbroken door een te snelle slag en ervaart u een extra slag tussen twee normale hartslagen.
Sinusaritmie
De sinusknoop gebruikt elektrische impulsen om het ritme van uw hartslag te reguleren. Als uw sinusknoop de impulsen niet goed verzendt, kan uw hart te langzaam of onregelmatig pompen. Dit resulteert in sinusaritmie.
Er zijn twee soorten sinusaritmie:
- sinustachycardie, wanneer uw hartslag stijgt tot meer dan 100 slagen per minuut, en
- sinusbradycardie, wanneer uw hartslag vertraagt tot minder dan 60 slagen per minuut.
Sinusaritmie is een type sick sinus-syndroom, een groep aandoeningen die verband houden met de sinusknoop.
Littekens in de buurt van de sinusknoop door hartaandoeningen of een hartaanval kunnen de elektrische impulsen vertragen of blokkeren terwijl ze door het hart reizen. Dit kan aritmie en andere aandoeningen veroorzaken.
Sinusaritmie is een veel voorkomende aandoening bij veel mensen. Het kan echter bij sommigen hartcomplicaties veroorzaken.
Meer informatie over sinusaritmie.
Ventriculaire aritmie
Ventriculaire aritmie begint in de ventrikels of de onderste kamers van het hart.
Er zijn twee soorten:
- ventriculaire tachycardie
- ventriculaire fibrillatie
Beide moeten mogelijk onmiddellijk worden behandeld, vooral als u andere hartaandoeningen heeft.
Ventriculaire tachycardie (VT) komt meestal voor bij mensen die hartaandoeningen of hartgerelateerde problemen hebben gehad, zoals coronaire hartziekte of een hartaanval. Het kan een hartslag van 170 slagen per minuut of hoger veroorzaken.
VT is gevaarlijk als het langer duurt dan een paar seconden. Het kan ook leiden tot ernstigere ventriculaire aritmieën, zoals ventrikelfibrilleren.
Ventrikelfibrillatie (VF) omvat plotselinge, snelle, onregelmatige en chaotische hartslagen in het ventrikel. Deze grillige elektrische impulsen, soms veroorzaakt door een hartaanval, zorgen ervoor dat de hartkamers van uw hart trillen.
Als u dit soort aritmie heeft, kunnen uw ventrikels geen bloed in uw lichaam pompen en daalt uw hartslag snel. Dit kan een plotselinge hartstilstand en de dood veroorzaken zonder onmiddellijke behandeling.
Atriale aritmie
Atriale aritmieën, ook bekend als supraventriculaire aritmieën, beginnen in het atrium of de bovenste kamer van het hart. Ze bevatten:
- supraventriculaire tachycardie
- boezemfibrilleren
- atriale flutter
Supraventriculaire tachycardie (SVT) omvat verschillende vormen van aritmieën die boven de ventrikels beginnen. SVT's worden meestal geïdentificeerd door een uitbarsting van snelle hartslagen die plotseling kunnen beginnen en eindigen.
Deze uitbarstingen kunnen een paar seconden of meerdere uren duren en kunnen ervoor zorgen dat uw hart meer dan 160 keer per minuut klopt. De meest voorkomende SVT's zijn onder meer:
- boezemfibrilleren
- atriale flutter
Als u boezemfibrilleren heeft, ook bekend als AF of AFib, kloppen uw boezems zeer snel, zo snel als 400 slagen per minuut. De atria bewegen zo snel dat ze niet volledig kunnen samentrekken. In plaats daarvan trillen ze of trillen ze.
Uw risico om AF te ontwikkelen neemt toe na de leeftijd van 65 jaar en als u andere medische aandoeningen heeft. Indien onbehandeld, kan AF leiden tot ernstigere aandoeningen, zoals een beroerte.
Bij atriale flutter (AFl) klopt het hart ritmischer en constanter dan bij atriale fibrillatie. Het kan zijn dat u bij geen van beide typen aritmie symptomen voelt.
Atriale flutter komt het vaakst voor bij mensen met een hartaandoening, hoewel het minder vaak voorkomt dan AF. Het komt ook vaak voor in de eerste weken na een hartoperatie. Net als AF kan atriale flutter levensbedreigend zijn.
Aritmie versus ritmestoornis
Dysrhythmia is een andere naam voor aritmie. Hoewel er een klein medisch onderscheid is tussen de twee, worden beide vaak door elkaar gebruikt om te verwijzen naar een onregelmatige hartslag.
ECG
Een elektrocardiogram, ook wel een ECG of ECG genoemd, wordt vaak gebruikt om aritmie te diagnosticeren. Uw arts bevestigt elektroden op uw borst, armen of benen die de elektrische activiteit van uw hart meten en in kaart brengen.
ECG-metingen laten zien of de elektrische activiteit ongewoon snel, langzaam of onregelmatig is. De test kan ook aantonen of uw hart vergroot is of een slechte doorbloeding heeft.
Uw arts kan een ECG maken terwijl u in rust bent of wanneer u traint op een hometrainer of loopband. Een draagbare monitor kan ook ECG's maken om gedurende een langere periode naar onregelmatigheden te zoeken.
ECG's brengen weinig of geen risico met zich mee.
Lees meer over het maken van een ECG.
Diagnose
Om aritmieën te diagnosticeren, kan uw arts het volgende gebruiken:
- uw medische en familiegeschiedenis
- een lichamelijk onderzoek
- een reeks tests om aritmieën te diagnosticeren
Naast een ECG kan uw arts ook een röntgenfoto van de borstkas of echocardiografie gebruiken om te controleren:
- de grootte en vorm van je hart
- de toestand van de kleppen die helpen bij het reguleren van de bloedstroom door uw hart
Omdat aritmieën onregelmatig kunnen zijn en mogelijk niet optreden terwijl u op het kantoor van de dokter bent, kan uw arts u thuis een hartmonitor laten gebruiken. Soorten monitoren zijn onder meer:
- Holter-monitor. Een holtermonitor is een draagbare monitor die het ritme van uw hart gedurende één of twee dagen registreert.
- Gebeurtenisrecorders. Eventrecorders zijn handmonitors die kunnen worden gebruikt om uw hartslag op te nemen wanneer u een onregelmatigheid voelt.
- Implanteerbare looprecorder. Uw arts kan een lusrecorder onder uw huid implanteren om uw hartslag continu te controleren en onregelmatige aritmieën op te nemen.
Andere tests kunnen ook in verschillende situaties controleren op aritmie. Waaronder:
- Stresstest. Met een stresstest kan uw arts uw hartslag controleren terwijl u traint om te zien of inspanning een aritmie veroorzaakt. Ze kunnen ook medicatie gebruiken om uw hartslag te verhogen voor de test als u moeite heeft met trainen.
- Slaapstudie. Een slaaponderzoek kan uitwijzen of slaapapneu de oorzaak is van uw aritmie.
- Kanteltafel test. Een kanteltafeltest kan worden gebruikt als u door uw aritmie in het verleden bent flauwgevallen. Uw arts zal uw hartslag en bloeddruk controleren terwijl u op een tafel ligt die tussen verschillende posities gekanteld is.
- Elektrofysiologische testen. Uw arts zal dunne elektrodekatheters door uw aderen naar verschillende delen van uw hart inbrengen om elektrische signalen tijdens elektrofysiologische tests in kaart te brengen. De elektroden kunnen ook aritmieën veroorzaken, waardoor uw arts een diagnose kan stellen en behandelingen kan voorstellen.
Uw arts kan ook bloedonderzoeken laten uitvoeren om het gehalte aan magnesium, calcium, schildklierhormoon en andere stoffen in uw bloed te controleren die de aritmie kunnen beïnvloeden.
Meer informatie over tests voor aritmie.
Preventie
Aritmieën kunnen verschillende oorzaken hebben, waarvan u sommige mogelijk niet kunt voorkomen. Toch kunt u eraan werken om te voorkomen dat uw aritmie wordt geactiveerd of verergert.
Ten eerste is het belangrijk om de oorzaak van uw aritmie te begrijpen, zodat u triggers kunt vermijden. Te voorkomen triggers kunnen zijn:
- stress / angst
- roken
- cafeïne
- alcohol
- bepaalde medicijnen
- sommige straatdrugs
Neem contact op met uw arts als u denkt dat medicijnen uw aritmie veroorzaken. Stop niet alleen met het innemen van of verander uw medicatie.
Een gezonde levensstijl is ook nuttig om aritmie te voorkomen en te beheersen. Doe je best om:
- volg een gezond dieet met minder zout en vet
- als u rookt, stop dan met roken
- oefen regelmatig
- binnen een gezond gewichtsbereik blijven
- stress verminderen
- beperk de hoeveelheid alcohol die u drinkt
- behoud van een gezonde bloeddruk en cholesterolgehalte
Stel samen met uw arts een plan op om u te helpen uw aritmie onder controle te houden, inclusief de stappen die u kunt nemen als u symptomen heeft.
Lees meer over het voorkomen van aritmie.
Risicofactoren
Uw familiegeschiedenis, gezondheidstoestand, leeftijd, levensstijl en meer kunnen risicofactoren zijn voor het ontwikkelen van aritmie.
Medische aandoeningen of voorvallen, vooral die met uw hart te maken hebben, kunnen uw risico verhogen. Ze bevatten:
- coronaire hartziekte
- hartklepziekte
- hartaanval of hartfalen
- cardiomyopathie (hartspieraandoeningen)
- endocarditis (hartontsteking)
- hoge bloeddruk
- slaapapneu
- chronische longziekte
- overactieve of traag werkende schildklier
- nierziekte
- eetstoornissen die een verstoorde elektrolytenbalans of ondervoeding veroorzaken
- koorts
- diabetes
Andere veel voorkomende risicofactoren zijn onder meer:
- oudere leeftijd
- bepaalde medicijnen, vooral stimulerende middelen en antihistaminica, waarvan sommige vrij verkrijgbaar zijn
- luchtvervuiling
- familiegeschiedenis van aritmie
- cafeïne
- alcohol
- roken
- straatdrugs, met name cocaïne of amfetaminen
Veranderingen in levensstijl kunnen uw kansen op het ontwikkelen van een aritmie helpen verkleinen.
Lees meer over risicofactoren voor aritmie en hoe u deze kunt verminderen.
Complicaties
Verschillende soorten aritmieën, vooral wanneer ze niet worden behandeld, kunnen tot levensbedreigende aandoeningen leiden. Deze complicaties zijn onder meer:
- hartfalen
- beroerte
- Dementie
- hartstilstand
- aritmieën die erger worden of andere symptomen veroorzaken
Een onderzoek uit 2014 gaf aan dat verschillende aandoeningen, waaronder aritmie, sterk verband hielden met dementie bij volwassenen ouder dan 64 jaar.
Huismiddeltjes voor aritmie
Thuis veranderingen in levensstijl aanbrengen, waaronder regelmatige lichaamsbeweging en gezond voedsel eten, kan de gezondheid van uw hart helpen verbeteren en u helpen bij het beheersen van aritmie.
Andere alternatieve of aanvullende behandelingen kunnen aritmie helpen, hoewel er meer onderzoek nodig is. Een onderzoek uit 2013 wees uit dat yoga atriale fibrillatie-episodes verminderde en de bloeddruk en angst verbeterde.
Volgens een onderzoeksevaluatie uit 2017 kan acupunctuur ook een effectieve behandeling zijn voor aritmie. In de review werd echter opgemerkt dat het huidige onderzoek beperkt is.
Twee onderzoeksrecensies die in 2017 werden gepubliceerd, suggereerden dat magnesium- en vitamine C-supplementen boezemfibrilleren na een hartoperatie kunnen verminderen of voorkomen.
Toch was er niet genoeg bewijs om supplementen voor andere aritmieën aan te bevelen.
Bespreek alternatieve behandelingen, vooral supplementen, met uw arts.
Lees meer over alternatieve behandelingen die u kunt proberen te vermijden bij aritmie.
Outlook
Er zijn veel soorten hartritmestoornissen. De meeste zijn onschadelijk en bijna iedereen heeft wel eens een aritmie. Vaak blijven ze onopgemerkt.
Het is ook normaal om een verhoogde hartslag te hebben tijdens het sporten, wanneer uw hart hard werkt om uw weefsels van zuurstofrijk bloed te voorzien, zodat u niet te snel moe wordt.
Sommige aritmieën zijn echter niet ongevaarlijk. Uw vooruitzichten zijn afhankelijk van het type en de ernst van uw aritmie. Raadpleeg uw arts als u denkt dat u een aritmie heeft.
Zelfs de meest ernstige aritmieën kunnen vaak met succes worden behandeld. De meeste mensen met aritmie kunnen een normaal leven leiden.
